ŚCIEŻKA OPARTA NA POJĘCIACH NAUKOWYCH
Zmiana stanu skupienia – ciała stałe i ciecze
Cele ogólne:
- Wprowadzenie pojęcia: „stan skupienia” – stały, ciekły
- Kształtowanie zrozumienia przebiegu procesów zmiany stanu skupienia (zamarzanie, topnienie, krystalizacja);
- Badanie roli, jaką w tych procesach pełnią czynniki zewnętrzne (katalizatory i inhibitory, np. temperatura, sól itp.)
- Kształtowanie umiejętności obserwowania reakcji chemicznych i fizycznych
- Wzmocnienie postawy badawczej dzieci
Zamierzone rezultaty uczenia się
Dziecko:
- posługuje się pojęciami: ciało stałe i ciecz, ciecz nienewtonowska, zamarzanie, topnienie, krzepnięcie, krystalizacja
- aktywnie uczestniczy w eksperymentach pod kierunkiem nauczyciela
- obserwuje przebieg procesów zmiany stanu skupienia (zamarzanie, topnienie, krzepnięcie, krystalizacja)
- samodzielnie formułuje wnioski dotyczące czynników zewnętrznych przyspieszających i opóźniających procesy zmiany stanu skupienia substancji
- projektuje własne eksperymenty z wykorzystaniem materiałów przygotowanych przez nauczyciela
- podejmuje krytyczną refleksję nad własnym uczeniem się
Struktura ścieżki
Krok I
Wprowadzenie pojęcia „stan skupienia” materii – ciało stałe i ciecz. Wprowadzenie do języka dziecka pojęć naukowych; Uświadomienie, że proces zmiany cieczy w ciało stałe może przyjmować formę zamarzania, krzepnięcia lub krystalizacji
- Robienie domowych lodów lub zamiennie do wyboru przez nauczyciela
- Lodowe piekło – wykorzystanie eksperymentu z kostkami lodu i solą do przygotowania lodów waniliowych
- Krystalizacja jako zmiana stanu skupienia: Kryształowe łapacze światła
Krok II
Badanie właściwości i uwarunkowań procesów zmiany stanu skupienia – rozpoznawanie czynników przyspieszających i opóźniających procesy topnienia i zamarzania
- Czekoladowa nauka – odwracalna zmiana
- Jak nie dopuścić do topnienia lodu. Wyzwanie STEM-owe
- Herbatnikowa nauka – badanie kształtu cieczy i zmiany stanu skupienia ze stałego na ciekły i odwrotnie na przykładzie pieczenia ciasteczek i kruszenia ich.
Krok III
Pomiędzy stałym i ciekłym – badanie substancji nietypowych (gorący lód i ciecz nienewtonowska)
- Krochmalowy potwór – eksperyment z cieczą nienewtonowską
- Zupa lodowa (opowieść + aktywność)
- Gorący lód – eksperyment naukowy
Ewaluacja
Początkowa – przygotowanie mapy myśli (co wiem? Czego chciałbym się dowiedzieć) – aktywowanie aktualne wiedzy dzieci
Bieżąca – opisana w każdym zasobie
Końcowa
A. powrót do mapy myśli i refleksja nad tym, czego się dowiedzieliśmy/ nauczyliśmy? Co nas najbardziej zaintrygowało/ zadziwiło? Czego jeszcze nie wiemy o stanach skupienia materii, a chcielibyśmy się tego dowiedzieć?
B. Głosowanie na najciekawszy eksperyment (dzieci mogą przyklejać naklejki pod zdjęciem przedstawiającym różne eksperymenty)
C. Samoewaluacja własnego uczenia się na przygotowanej przez nauczyciela karcie pracy (dzieci rysują -/ +/ ?)
| 1. Umiem odróżnić ciało stałe od cieczy |
| 2. Umiem wyjaśnić, kiedy ciało stałe zamienia się w ciecz |
| 3. Umiem przyspieszyć i opóźnić topnienie lodu |
| 4. Umiem zrobić ciecz nienewtonowską |
| 5. Wiem co to jest krystalizacja |
| 6. Wiem co to jest eksperyment |
| 7. Umiem obserwować i robić notatki z obserwacji |
| 8. Lubię robić eksperymenty w przedszkolu |
| 9. Umiem być ostrożnym naukowcem – wiem jak zachowywać się bezpiecznie w laboratorium |