Znikający atrament | Kitchen Lab 4 Kids

Znikający atrament – badanie zjawiska dyfuzji w cieczy

Rodzaj zasobu: You Tube

Adres internetowy – link https://www.youtube.com/watch?v=U8K-YDZLME8

Język: PL

Opis – streszczenie

Poznanie zjawiska dyfuzji atramentu w cieczy i wytrącania się osadu

Pojęcia naukowe wprowadzane podczas zajęć

Mieszanie, przenikanie, rozpuszczanie, dyfuzja, eksperyment

Myślenie twórcze i krytyczne

Myślenie twórcze – ciekawośc poznawcza

Myślenie matematyczne

Odmierzanie składników

Myślenie naukowe

Obserwowanie, zadawanie pytań, przewidywanie (formułowanie hipotez), analizowanie, formułowanie wniosków z obserwacji

Uczenie się, jak się uczyć

Refleksyjne uczenie się

Inne umiejętności

Sprawność manualna (posługiwanie się pipetą);

Wzbogacanie słownictwa, komunikacja interpersonalna;

Podążanie za instrukcją nauczyciela; praca w zespołach.

Znikający atrament – badanie zjawiska dyfuzji w cieczy

Cele ogólne

– poznanie właściwości atramentu oraz octu,

– poznanie zjawiska dyfuzji w cieczy,

– rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania,

– rozwijanie kreatywności i pomysłowości dzieci,

– rozwijanie umiejętności manualnych,

– doskonalenie umiejętności odmierzania składników

Słownictwo – słowa kluczowe

Mieszanie, przenikanie, rozpuszczanie, dyfuzja

Oczekiwane efekty uczenia się

– Dziecko potrafi wyjaśnić na czym polega zjawisko dyfuzji

– Dziecko rozwija umiejętność precyzyjnego odmierzania składników

– Dziecko wykonuje samodzielnie eksperyment według instrukcji nauczyciela

– Dziecko wypowiada się na temat zaobserwowanych efektów doświadczenia

Umiejętności STEM – do których odnosi się scenariusz zajęć

Kluczowe dla edukacji STEM (Core STEM skills)

Myślenie naukowe – obserwowanie, zadawanie pytań, przewidywanie (formułowanie hipotez), analizowanie, wnioskowanie

Myślenie twórcze

Myślenie matematyczne – odmierzanie składników

Uczenie się jak się uczyć – ciekawość poznawcza, motywacja i zaangażowanie, niezależność działania, refleksyjne uczenie się

I inne/ dodatkowe – które w naturalny sposób pojawiają się podczas zajęć, ale nie są specyficzne dla edukacji STEM

Sprawność manualna,

Praca w grupie – przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne zadanie

Kompetencja językowa – Wzbogacanie słownictwa, komunikacja interpersonalna

Metodyka nauczania/ Przebieg aktywności

Wprowadzenie – Budowanie sytuacji problemowej – przedstawiamy dzieciom produkty, które będą nam potrzebne do wykonania pierwszej części doświadczenia, prosimy je o nazwanie ich oraz zadajemy im pytanie: “Jak myślicie, na czym będzie polegał nasz eksperyment?”
Formułowanie hipotez przez dzieci
Weryfikacja hipotez – przeprowadzenie doświadczenia nr 1 pod kierunkiem nauczyciela
- Przygotowujemy kilka zestawów z potrzebnymi narzędziami i prosimy chętne dzieci o wykonanie doświadczenia według naszych wskazówek.
- Przygotowujemy 2 szklanki – do jednej szklanki wlewamy zimną wodę a do drugiej gorącą.
- Do obu szklanek wlewamy po 5 kropel atramentu.
- Po dodaniu atramentu do obu szklanek mieszamy obie ciecze.
Podsumowanie doświadczenia – formułowanie wniosków:
- Pytamy dzieci co się stało i jak myślą dlaczego w szklance z gorącą wodą atrament prawie zniknął, a w szklance z zimną wodą nadal ma wyraźny kolor.
- Po propozycjach hipotez dzieci, wyjaśniamy im zjawisko, które zaszło i nazywamy je używając pojęcia dyfuzji.
- Mówimy także dzieciom o specyficznych właściwościach barwnika, jakim jest atrament, ponieważ w gorącej wodzie traci on swój kolor.
Przeprowadzenie doświadczenia nr 2 – Pytanie badawcze: Co się stanie jeśli do obu szklanek dodamy teraz ocet? Dzieci formułują hipotezy
- Sprawdzamy – dodajemy łyżkę octu najpierw do szklanki z ciepłą wodą.
- W szklance z ciepłą wodą atrament znowu się pojawia.
- Następnie ocet dodajemy także do szklanki z zimną wodą i obserwujemy co się stanie. W szklance z zimną wodą atrament stał się bardziej intensywny. Teraz w obu szklankach atrament ma taki sam odcień.
Podsumowanie doświadczenia nr 2 – formułowanie wniosków: Pytamy dzieci co się stało w szklance z gorącą wodą i o czym to świadczy.
Doświadczenie nr 3 – atrament i olej.
- Pytanie badawcze: Jak myślicie, co się stanie, gdy zamiast wody użyjemy oleju? Formułowanie hipotez przez dzieci
Weryfikacja hipotez – przeprowadzenie doświadczenia:
- Do zimnego oleju wlewamy 5 kropel atramentu. Co się stało? Dlaczego atrament się nie rozpuścił? (W oleju widzimy kropelki atramentu, które nie rozpuszczają się jak było przypadku wody)
- Następnie to samo robimy w ciepłym oleju. Uzyskany efekt jest taki sam jak w zimnym oleju. Próbujemy jeszcze wymieszać obie ciecze.
- Pytamy dzieci, jak myślą co się stanie jeśli dolejemy do ciepłego i zimnego oleju octu.
- Dolewamy octu do ciepłego oleju i mieszamy.
- Następnie dolewamy octu do zimnego oleju i również mieszamy.
Podsumowanie doświadczenia – formułowanie wniosków:
- Po dodaniu octu do ciepłego oleju, jego barwa zmieniła się i atrament o wiele lepiej się rozpuścił. W zimnym oleju atrament również się lepiej rozpuścił, lecz stało się podobnie jak z zimną wodą, kolor nie był tak intensywny jak w ciepłym oleju, co dowodzi o tym, że w ciepłej cieczy dyfuzja zachodzi szybciej.

Ewaluacja

Obserwacja kolejnych etapów eksperymentu, zadawanie pomocniczych pytań przez nauczyciela w trakcie wykonywania doświadczenia (pytania i wskazówki użyte w przebiegu aktywności).

Materiały i wyposażenie potrzebne do przeprowadzenia zajęć (narzędzia, składniki, przyprawy itp.)

Szklanki, zimna woda, gorąca woda, atrament, ocet, olej, łyżk.

Otoczenie, w którym mają być przeprowadzone zajęcia

Sala przedszkolna

Literatura – źródła

– Film przedstawiający eksperyment (dla nauczyciela) https://www.youtube.com/watch?v=U8K-YDZLME8

– Wyjaśnienie zjawiska dyfuzji: https://epodreczniki.pl/a/dyfuzja/D1BQgMqcJ

Dyfuzja to samorzutny przepływ cząsteczek z obszaru o większym stężeniu do obszaru o mniejszym stężeniu, wskutek czego ustala się stan równowagi, w którym stężenie jest niezależne od położenia cząsteczek i stałe w czasie.

Dyfuzja w zależności od stanu skupienia zachodzi z różną prędkością. W gazach zachodzi szybko, gdyż między drobinami każdego gazu znajdują się duże przestrzenie, które mogą zostać zajęte przez drobiny innej substancji. Przykładem mogą być odświeżacze powietrza lub kadzidełka, dzięki którym w powietrzu czujemy przyjemny zapach.

W cieczach drobiny również wykazują intensywne ruchy. Przykładem może być dodanie soku owocowego do wody. Szybkość dyfuzji zależy od temperatury.